Mối liên hệ, đã nhận thấy giữa tiêu thụ hạt toàn phần và bệnh ung thư. Một phân tích chuyển hoá của 40 nghiên cứu trên 20 loại ung thư với polyp ruột đã chứng minh rằng với lượng tiêu thụ hạt toàn phần cao những rủi ro về ung thư đã giảm từ 21-43%.

Cơ chế có thể của tác động này bao gồm những thay đổi trong lên men carbohydrate, thời gian vận chuyển phân, sản phẩm nội tiết tố giới. Điều quan trọng nhất được khuyến cáo là tránh các độc tố và ăn những thực phẩm có lợi cho sức khoẻ. Trong tinh chất của lớp cùi và phôi của gạo lứt có nhiều chất dinh dưỡng giúp bảo vệ chống lại ung thư. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng sterol, sterolin, omega 3,6,9 có thể tăng hoạt động của tế bào sát thủ tự nhiên đóng vai trò như modun miễn dịch tiềm năng để xử lý và hồi phục suy giảm chức năng miễn dịch. Gamma oryzanol Inositol IP6 Polyphenol chất xơ tocotrienol và các antioxidant là những chất chống carcinogenic (chất chống gây ung thư). Polyphenol,tocotrienol trong lớp cùi, phôi của gạo lứt có tác dụng ức chế tế bào sinh sản nhanh không bình thường.

Hàng loạt những nghiên cứu về dịch tễ đánh giá giữa tiêu thụ cao lượng chất xơ và sự giảm tai nạn của ung thư ruột và ung thư vú.     Năm 1992 các nhà nghiên cứu trường y tế Harvard nhận thấy rằng những nam giới tiêu thụ 12g chất xơ/ngày tiền ung thư ruột phát triển gấp 2 lần so với người tiêu thụ chất xơ 30g/ngày. 12 công trình nghiên cứu tìm ra mối liên hệ giữa tiêu thụ lượng chất xơ cao và giảm rủi ro của ung thư vú.

Một số tế bào ung thư được kích hoạt bởi estrogen tuần hoàn trong máu. Chất xơ có thể kìm hãm sự phát triển của các tế bào này bằng cách kết hợp với estrogen trong ruột và ngăn chặn chúng không bi hấp phụ vào máu. IP6 được thấy biểu lộ quan trọng hoạt động chống ung thư và ức chế tế bào ung thư phát triển trong ruột và ung thư gan. Panganic acid (B15) được biết có một khả năng hợp nhất để giải phóng ra loại Cyanide chỉ ở phần ung thư, do đó phá huỷ những tế bào ung thư, trong khi cùng lúc lại nuôi dưỡng những mô không ung thư.

Phòng ngừa bệnh ung thư:

Mặc dù hiệu quả bảo vệ của các ngũ cốc toàn phần chống lại các loại khác nhau của bệnh ung thư không được công bố như chống lại bệnh: tiểu đường, tim mạch rất nhiều trường hợp nghiên cứu có kiểm soát đã nhận thấy có tác dụng ngược chiều giữa mức độ tiêu thụ hạt toàn phần và rủi ro của bệnh ung thư.

Trong phân tích chuyển hóa của 40 trường hợp nghiên cứu có kiểm soát kiểm tra 20 loại khác nhau của bệnh ung thư đã nhận thấy rằng những người tiêu thụ hạt toàn phần cao có tỷ lệ rủi ro về ung thư thấp hơn 34% so với những người ít tiêu thụ hạt toàn phần. Những nghiên cứu này sử dụng thực phẩm hạt toàn phần ( bánh mỳ đen ).

Những nghiên cứu có kiểm soát của người Italy cũng đánh giá tiêu thụ cao hơn hạt toàn phần tất cả đã có tác dụng chắc chắn giảm rủi ro của các bệnh ung thư đường tiêu hóa bao gồm các bệnh ung thư vòm họng, cổ họng, dạ dày, ruột, ruột kết. Một nghiên cứu dịch tễ với số lượng lớn đã theo dõi hơn 61.000 người phụ nữ Thụy Điển trong 15 năm nhận thấy rằng những người tiêu thụ hơn 4,5serving/ngày (serving=25g) hạt toàn phần đã có tỷ lệ rủi ro ung thư ruột thấp hơn 35% so với những phụ nữ tiêu thụ hạt toàn phần ít hơn1,5serving/ngày.

Trái ngược với các sản phẩm hạt tinh chế, hạt toàn phần rất giầu nhiều loại hợp chất có khả năng bảo vệ, chống lại ung thư đặc biệt các bệnh ung thư đường tiêu hóa. Tiêu thụ cao hơn lượng chất xơ đã làm tăng nhanh tốc độ đi qua đường ruột của phân, cho phép làm giảm thời gian để có thể các hợp chất carcinogenic (là các chất gây nên ung thư) tiếp xúc với tế bào trên bề mặt trong của ruột. Lignans trong hạt toàn phần là những phytosestrogens và chúng có ảnh hưởng đến sự phát triển của các hooc môn phụ thuộc ung thư. Hợp chất phenonic trong hạt toàn phần có thể thay đổi những cách chuyển đổi gây tăng cường phát triển ung thư hay khả năng kết hợp phân hủy những ion kim loại tự do trong đường tiêu hóa.

Hạt toàn phần có thể làm giảm rủi ro một số bênh ung thư như: ung thư ruột, dạ dày và các bệnh ung thư khác ở bộ phận tiêu hóa như: gan,mật, thận và bệnh ung thư vú.

Hiệu quả bảo vệ chắc chắn đã quan sát thấy khi ăn hạt toàn phần 3-4 lần trong tuần. Nghiên cứu ở Na Uy đã tìm ra rằng những người ăn nhiều nhất hạt toàn phần đã giảm rủi ro tử vong do mắc bệnh tim mạch và ung thư xuống đến 25%. Một nghiên cứu ở bệnh viện Mayo năm 2001 đã nhận thấy rằng những người ăn nhiều ngũ cốc giầu chất xơ – đã hầu như ít phát triển ung thư ở giữa thực quản và dạ dày.